Các em học sinh đến Bảo tàng Đồng Nai tham quan triển lãm chuyên đề Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý
Một thực tế cho thấy rằng, ở nước
ta môn lịch sử đã được đưa vào giảng dạy trong trường học từ rất lâu, nhưng chỉ
thể hiện qua những tài liệu sách vở quá đơn điệu, khó nhớ và không cho phép học
sinh, sinh viên được tiếp xúc với sự kiện, hiện tượng lịch sử một cách sinh động
như các môn khoa học khác. Vì vậy mà các trường học trên địa bàn đã chủ động phối
hợp với Bảo tàng Đồng Nai, tạo điều kiện đưa các em đến tham quan và học tập lịch
sử tại bảo tàng, môn lịch sử lúc này sẽ trở nên hấp dẫn hơn khi có thể kết nối
các em với hiện vật được trưng bày. Những câu chuyện gắn liền với sự kiện lịch
sử thông qua hiện vật sẽ làm sinh động hơn buổi học, giúp các em dễ tiếp thu và
thích thú hơn với hình thức vừa học vừa chơi tại bảo tàng.
Đoàn sinh viên Lào tham quan học tập tại Bảo tàng Đồng Nai, ngày 14-4-2013
Hiện nay, việc sử dụng phương pháp
dạy học trực quan sinh động, luôn được đề cao và được coi là “nguyên tắc vàng”
trong giáo dục tại các trường học. Khi đến với Bảo tàng Đồng Nai, tiếp xúc với
hiện vật, tư liệu gốc các em sẽ được tìm hiểu những kiến thức cơ bản nhất về lịch
sử hình thành vùng đất Biên Hòa – Đồng Nai; lịch sử đấu tranh cách mạng trong
hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của quân và dân Đồng Nai; những nét
đặc trưng văn hóa của các dân tộc đang sinh sống trên vùng đất Đồng Nai… Qua
quan sát những tài liệu hiện vật, trao đổi và đàm thoại, các em như đang được sống,
được trực tiếp tham gia các sự kiện lịch sử quan trọng, diễn ra trong tiến
trình hình thành vùng đất Đồng Nai. Đó sẽ là ưu thế trong việc giáo dục tình yêu
quê hương, đất nước và niềm tự hào về những đóng góp của quê hương mình trong sự
phát triển chung của lịch sử dân tộc. Từ đó các em có thể nhớ và hiểu hơn về sự
kiện để hình thành khái niệm vững chắc trong lịch sử, đảm bảo mối quan hệ bền vững
giữa lịch sử địa phương và lịch sử dân tộc. Cụ thể qua những hiện vật được
trưng bày tại Bảo tàng Đồng Nai đã phần nào giúp các em có thể tái hiện lại quá
trình mở đất, dựng nước của ông cha ta ngày xưa, quá trình bảo vệ quê hương, đất
nước qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Từ đó, các em sẽ hình
thành được những suy nghĩ, tình cảm sâu sắc hơn đối với mảnh đất, con người nơi
mình đang sinh sống và hiểu thêm về sự chiến đấu anh dũng, kiên cường, bất khuất
của quân và dân Đồng Nai.
Đoàn sinh viên Nhật Bản, Hàn Quốc và sinh viên lớp Cao học trường Đại học KHXH&NV Tp HCM tham quan Bảo tàng Đồng Nai - Ngày 7-11-2015
Để mỗi buổi học tại Bảo tàng Đồng
Nai thực sự hiệu quả và lôi cuốn, các thầy cô giáo luôn phối hợp cùng với người
hướng dẫn viên của Bảo tàng, làm cầu nối truyền tải lịch sử của địa phương đến
với các em thông qua giá trị lịch sử của hiện vật bảo tàng. Từ hiện vật bảo
tàng đã hình thành cho các em tính hiếu kì, lòng ham hiểu biết, óc suy luận,
kích thích sự tò mò để tìm hiểu những điều chưa biết và tạo hứng thú học tập lịch
sử cho các em học sinh, sinh viên. Đó là con đường ngắn nhất, hiệu quả nhất đối
với việc giáo dục niềm tin, tư tưởng, tình cảm với những bài học lịch sử một
cách tự nhiên không gò bó, ngượng ép.
Ngoài 14 phòng trưng bày cố định,
hàng năm Bảo tàng Đồng Nai còn thường xuyên tổ chức trưng bày chuyên đề và
trưng bày lưu động, nhằm đưa kiến thức lịch sử qua hiện vật bảo tàng đến gần
hơn với các em học sinh, sinh viên. Qua đó, giúp các em có thể thấy được, biết
được, hiểu được những giá trị lịch sử còn ẩn chứa bên trong mỗi hiện vật của bảo
tàng: Từ những hiện vật, tư liệu hình ảnh trong trưng bày triển lãm chuyên đề tại
Bảo tàng Đồng Nai về chủ quyền biển đảo Hoàng Sa và Trường Sa, sẽ là nguồn tư
liệu quý giúp các em lưu giữ lại kiến thức lịch sử, hiểu rõ hơn về chủ quyền biển
đảo của Việt Nam. Hoàng Sa – Trường Sa là một phần máu thịt không thể tách rời
của dân tộc Việt Nam. Ông cha ta đã không tiếc thân mình bảo vệ từng tấc đất thiêng
liêng ở nơi cực Đông xa xôi của Tổ quốc. Từ đó nâng cao ý thức, tinh thần trách
nhiệm của các em học sinh, sinh viên trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo đối với
hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Đoàn học sinh Trường tiểu học Tân Thành tham quan Bảo tàng Đồng Nai, ngày 28-10-2017
Sắp tới, nhân dịp kỷ niệm 74 năm
ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 - 02/9/2019);
và kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1969-2019), Bảo
tàng Đồng Nai cũng thực hiện triển lãm chuyên đề “Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh – Lời của non sông đất nước”. Đến với
triển lãm lần này các em học sinh, sinh viên sẽ được tìm hiểu về cuộc đời, sự
nghiệp cách mạng, tấm gương đạo đức sáng ngời của Bác và thành tựu vẻ vang của
cách mạng Việt Nam qua 50 năm thực hiện Di chúc của Người. Nhằm khơi dậy tinh
thần tích cực học tập, hăng say lao động để các
em học sinh, sinh viên có thể cống hiến tài năng và sức trẻ của mình vào sự
nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Hiện nay, việc sử dụng tài liệu, hiện
vật ở bảo tàng trong việc học lịch sử, không chỉ là phương tiện trực quan giảng
dạy và học tập, mà còn là một nguồn kiến thức mở phong phú để cung cấp cho học
sinh, sinh viên. Sử dụng tài liệu, hiện vật trong bảo tàng còn là để phản ánh
quá trình đấu tranh, xây dựng quê hương gắn liền với người thực, việc thực đã xảy
ra trong quá khứ. Nhờ đó học lịch sử qua hiện vật của bảo tàng sẽ gây xúc động
mạnh mẽ đối với các em, giáo dục cho các em những tình cảm, nhận thức đúng đắn
và sự say mê học lịch sử, tìm hiểu về lịch sử của địa phương, lịch sử của đất
nước, bồi dưỡng thế giới quan khoa học trong mỗi em học sinh, sinh viên.
Đại tướng Võ
Nguyên Giáp có nói: “Môn Lịch sử giữ vai
trò quan trọng bậc nhất trong giáo dục chủ nghĩa yêu nước, các giá trị truyền
thống và cách mạng, góp phần xây dựng nhân cách, bản lĩnh con người, gìn giữ bản
sắc dân tộc. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, môn lịch sử, nhất là quốc sử càng
cần coi trọng để chuẩn bị cho thế hệ trẻ làm tròn nhiệm vụ và nghĩa vụ người
công dân”. Nhận biết được tầm quan trọng của việc giáo dục lịch sử cho học
sinh, sinh viên, Bảo tàng Đồng Nai tuy không phải là một cơ quan
giáo dục chuyên trách, chính thống như trường học, song thiết chế bảo tàng
ngoài khả năng tác động, giáo dục công chúng về lịch sử dân tộc, còn giáo dục
một cách khá toàn diện trên các mặt Chân - Thiện - Mỹ. Có nghĩa là, Bảo tàng
Đồng Nai đã góp phần tích cực trong việc giảng dạy lịch sử,
văn hóa địa phương thông qua những hiện vật của Bảo tàng. Từ đó giúp cho các em hiểu lịch sử một cách sâu sắc
và thích thú hơn với môn học lịch sử, như Chủ tịch Hồ Chí
Minh từng dạy:“Dân ta phải biết sử ta/
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”./.
Uyên Linh - Bảo Tàng Đồng Nai