Theo đó, Ban Chỉ đạo Phong
trào tỉnh đã đề nghị, từ năm 2019, Ban Chỉ đạo Phong trào các huyện, thị xã,
thành phố triển khai thực hiện việc đăng ký và xét tặng danh hiệu “Gia đình văn
hóa”; “ấp, khu phố văn hóa” theo các nội dung, tiêu chuẩn quy định của Chính
phủ tại Nghị định 122 (thay thế quy định tại Thông tư số 12/2011/TT-BVHTTDL).
Nghị định số 122/2018/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu
lực thi hành từ ngày 5/11/2018. Với những quy định chặt chẽ, Nghị định nhằm đưa
việc bình xét, khen tặng và tôn vinh các danh hiệu văn hóa đạt hiệu quả và chất
lượng thực chất, khắc phục "bệnh hình thức", thiếu chiều sâu. Sự ra
đời của Nghị định là bước cụ thể hóa các Nghị quyết của Trung ương, trọng tâm
là Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết Trung ương 9 khóa XII về xây
dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền
vững đất nước.
Nhìn chung, các tiêu chuẩn về danh hiệu “Gia đình văn hóa”,
“Ấp, Khu phố văn hóa” theo Nghị định số 122/NĐ-CP của Chính phủ có nhiều điểm mới so với các tiêu chuẩn quy định tại Thông
tư số 12/2011/TT-BVHTTDL. Tiêu chuẩn “Gia đình văn hóa” nêu trong Nghị định có
3 tiêu chuẩn với 24 tiêu chí (Thông tư số 12/2011/TT-BVHTTDL có 3 nhóm với 11
tiêu chí); tiêu chuẩn danh hiệu “Ấp, Khu phố văn hóa” bao gồm 5 tiêu chuẩn với
27 tiêu chí cụ thể (Thông tư số 12/2011/TT-BVHTTDL có 5 tiêu chuẩn, 22 tiêu
chí). Nội dung các tiêu chuẩn này đã bao quát hầu hết các lĩnh vực, đạt độ tiệm
cận hoặc cao hơn mức chuẩn so với một số nội dung tiêu chí xây dựng nông thôn
mới, đô thị văn minh; nội dung các tiêu chí phản ánh được đặc trưng văn hóa
truyền thống của gia đình Việt Nam, có giá trị định hướng để giữ gìn và phát
triển những giá trị tốt đẹp, phẩm chất đạo đức cao quý của truyền thống gia
đình; bao hàm trên các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, xây dựng nông thôn
mới, đô thị văn minh...
Bên
cạnh đó, Nghị định cũng quy định cụ thể 07 trường hợp không được xét tặng danh
hiệu “Gia đình văn hóa” và 3 trường hợp không xét tặng danh hiệu “Ấp, khu phố
văn hóa” (Thông tư số 12/2011/TT-BVHTTDL không quy định). Đây là điểm mới, cụ
thể, giúp cho việc bình xét được thuận lợi, đồng thời hạn chế tối đa tính hình
thức trong quá trình bình xét danh hiệu, nâng cao chất lượng “Gia đình văn
hóa”, “Ấp, Khu phố văn hóa”. Đặc biệt, Nghị định còn quy định thang điểm, cách
chấm điểm đối với các danh hiệu này đảm bảo tính thực tế, phù hợp mức sống,
trình độ dân trí ở nông thôn và thành thị, tránh chạy theo thành tích, hình
thức, qua đó đánh giá thực chất về hiệu quả, chất lượng của danh hiệu “Gia đình
văn hóa”, “Ấp, Khu phố văn hóa”./.
Nguyễn Xuân