Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 được phát triển
trên nền tảng khoa học công nghệ, do đó, để có thể tiếp cận xu thế của công
nghiệp 4.0, một trong những yêu cầu quan trọng đó là áp dụng khoa học công nghệ
vào hoạt động hành chính, dịch vụ công của các cơ quan Nhà nước; từ đó tạo môi
trường kinh doanh, sản xuất thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Sự tích hợp
về mặt công nghệ đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của tất cả các Bộ, ngành, địa
phương.
Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0,
người dân và doanh nghiệp bức thiết đòi hỏi bộ máy hành chính cũng phải thực sự
đổi mới, ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện dịch vụ công trực tuyến, đơn
giản hóa thủ tục hành chính, thì mới đáp ứng được yêu cầu của người dân và
doanh nghiệp. Nếu cơ quan Nhà nước chậm đổi mới, vẫn thủ tục lạc hậu, giấy tờ
rườm rà, sách nhiễu, sẽ trở thành rào cản cho đầu tư và phát triển. Vì vậy cán
bộ công chức, viên chức các cấp, nhất là những người đứng đầu ở các sở, ngành,
địa phương, cũng như phải thay đổi nhận thức từ cơ chế nền hành chính "mệnh
lệnh," "xin-cho" sang nền hành chính "phục vụ;" coi
người dân và doanh nghiệp thực sự là "đối tác," "khách
hàng" trong cung cấp dịch vụ công.
Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông về ứng dụng công nghệ
thông tin cung cấp dịch vụ công trực tuyến, đa số các Bộ, ngành, địa phương đã
triển khai cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 với tổng số dịch
vụ công trực tuyến đạt được là 828 dịch vụ công cấp Bộ, 11.409 dịch vụ công cấp
tỉnh. Theo kết quả tổng hợp, tại các Bộ, 45,6% số dịch vụ công trực tuyến mức độ
3 và 92,8% số dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 có phát sinh hồ sơ trực tuyến;
tương ứng tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là 81,67% và 22,63%. Tại
các Bộ, ngành, địa phương, một số dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 đã
đem lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả tích cực, việc triển khai
cung cấp dịch vụ công trực tuyến còn một số hạn chế nhất định, điển hình như số
dịch vụ công trực tuyến triển khai nhưng chưa phát sinh hồ sơ trực tuyến, một số
địa phương báo cáo đã cung cấp số lượng lớn dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức
độ 4 nhưng chưa báo cáo số hồ sơ trực tuyến phát sinh.
Tại Đồng Nai, hiện có 1.689 thủ
tục hành chính, được áp dụng tại 3 cấp chính quyền (cấp tỉnh có 1348 thủ tục, cấp
huyện 244 thủ tục, cấp xã 97 thủ tục). Trong năm 2017, tỷ lệ giải quyết hồ sơ
đúng hạn của 20 Sở, ngành, 1 UBND cấp huyện và 171 UBND cấp xã đạt 94,4%.
Ngoài khó khăn chính về kinh phí khi triển khai ứng dụng công nghệ
thông tin, còn có một số khó khăn vướng mắc khác. Như người đứng đầu một số cơ
quan Nhà nước chưa quan tâm, chỉ đạo quyết liệt việc ứng dụng công nghệ thông
tin, xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử, chưa gương mẫu, tham gia
trực tiếp vào quá trình chỉ đạo, điều hành trên môi trường mạng. Một số địa
phương chưa thực sự quan tâm tới chất lượng, hiệu quả cung cấp dịch vụ công trực
tuyến mức độ 3, mức độ 4, mới chỉ quan tâm tới số lượng dịch vụ công trực tuyến.
Một số văn bản quy phạm pháp luật cho ứng dụng công nghệ thông tin
trong hoạt động của cơ quan Nhà nước còn thiếu hoặc chưa cập nhật phù hợp với
thực tiễn, tiêu biểu như quy định về quy trình, thủ tục trao đổi văn bản điện tử
giữa các cơ quan Nhà nước, lưu trữ hồ sơ điện tử, sử dụng chữ ký số trong văn bản
điện tử, kết nối, chia sẻ dữ liệu, cơ chế quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ
thông tin sử dụng vốn Nhà nước.
Ứng dụng công nghệ thông tin tại nhiều nơi chưa thực sự gắn kết chặt
chẽ với hoạt động cải cách hành chính. Nhân lực ứng dụng công nghệ thông tin tại
nhiều địa phương vừa thiếu, vừa hạn chế về năng lực, nhất là bộ phận chuyên
trách, tham mưu, quản lý về ứng dụng công nghệ thông tin.
Để thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin trong
hoạt động của cơ quan Nhà nước, xây dựng Chính phủ điện tử trong thời gian tới,
thì việc tiếp tục nghiên cứu, ban hành, đề xuất ban hành các văn bản pháp luật
để hoàn thiện hơn nữa hệ thống pháp luật về ứng dụng công nghệ thông tin trong
cơ quan Nhà nước, xây dựng Chính phủ điện tử có vai trò quan trọng, trong đó có
dự án Luật Hành chính công./.
Trọng Thể